Gedragsverandering | “Het proces dat ervoor zorgt dat ons gedrag voorgoed veranderd”

Gedragsverandering! Het wordt door onderzoekers wereldwijd erkend. We gaan in de westerse samenleving letterlijk dood aan ons eigen gedrag. Slechte gewoontes zijn de hoofdoorzaken van de meeste gezondheidsproblemen als kanker, hart en vaatziekten diabetes, overgewicht en psychische klachten. De schatting is dat wereldwijd 40% eerder overlijdt door hun eigen gedrag en slechte gewoontes. Maar toch slagen we er maar niet in om gedragsverandering toe te passen. Hoe komt dit en hoe zorgen we dan WEL voor deze gedragsverandering?

Het gedrag dat we creëren is het gevolg van ons denken

Het gedrag en de omstandigheden die we creëren zijn het gevolg van ons denken. Mensen zijn er altijd op uit om de omstandigheden te verbeteren maar zijn niet bereid hun gedrag te verbeteren waardoor we aan de omstandigheden verbonden blijven. Denk bijvoorbeeld aan het volgen van een dieet. Een verandering in je eetpatroon zal niks uithalen als je niet ook je gedachte veranderd. Zolang je gedachten niet veranderd zal je blijven verlangen naar ongezond eten. Om anders te gaan eten zullen we dus gedragsverandering moeten creëren.
Niet elke verandering is een verbetering maar voor elke verbetering is wel verandering nodig.

De continue afweging van pijn en plezier

Alles wat we doen, doen we met een reden. Wellicht onbewust maar er is een stuwende kracht achter elk menselijk handelen. Alles wat we doen, doen we om pijn te vermijden of plezier te verkrijgen.
We handelen dus niet uit ons verstand maar uit emoties. Om even een voorbeeld te noemen: We weten dat chocolade slecht voor ons is. We worden niet gedreven door wat we verstandelijk weten maar door onze emoties. En wat we onszelf hebben aangeleerd te verbinden met pijn en plezier. We hebben onszelf aangeleerd om chocolade te verbinden met plezier.
Een ander voorbeeld. Of we alcohol zullen verbinden met pijn of plezier zal bepalen hoe we er mee om gaan. Verbinden we alcohol aan plezier? Dan zullen we het met regelmaat consumeren. Heb je als kind nare ervaringen met alcohol? Dan verbinden we alcohol met pijn en zullen we er niet om malen als we ouder worden.
Ons gedrag wordt gedreven door instinctieve reacties op pijn en plezier en dus niet door ons verstand. Datgene wat je verbindt met pijn en plezier zak je toekomst vormen

DE gouden regel bij gedragsverandering…

Als veranderen blijvend moet zijn dienen we uiteindelijk pijn te verbinden met ons oude gedrag en plezier met ons nieuwe gedrag. Want iedereen zal meer doen om pijn te vermijden dan om plezier te verkrijgen. Pas als de pijn van NIET veranderen groter is dan de pijn van WEL veranderen volgt er actie.

Zorg dus dat je het gedrag dat je wilt afleren koppelt aan zoveel mogelijk pijn. Wil je stoppen met roken? Verdiep je dan goed in wat er gebeurt met je als je niet veranderd en beeld dit je ook in? Bezoek desnoods een longarts en kijk wat er met je longen gebeurt als je zo door blijft gaan. Verzamel zoveel mogelijk dingen die roken aan pijn koppelen.

Doe vervolgens hetzelfde met het idee als je stopt met roken. Wat zal er voor je veranderen? Ga opzoek naar mensen die gestopt zijn. Wat heeft het hen opgeleverd? Verzamel zoveel mogelijk plezierige emoties die je kan koppelen aan je nieuwe gedrag en onthoud: Pas als de pijn van NIET veranderen groter is dan de pijn van WEL veranderen volgt er actie.

Zorg bij gedragsverandering voor de juiste omgeving

Daarnaast kan onze omgeving een grote bepalende factor zijn bij gedragsverandering. We kunnen dus onze emoties sturen door er pijn of plezier aan te verbinden. Maar als onze omgeving niet meewerkt kan gedragsverandering toch verdraaid lastig blijven.
Kleine veranderingen die onszelf aangaan kosten ons namelijk erg veel moeite. Denk bijvoorbeeld aan meer water drinken. Een kleine verandering maar het kan verdraaid lastig zijn. Wanneer onze omgeving veranderd passen we ons vrij gemakkelijk aan. Een andere baan, samenwonen, het krijgen van kinderen, verhuizen etc. Allemaal grote veranderingen en een verandering als meer water drinken valt in het niet. Maar zolang de omgeving mee veranderd passen we ons zo aan. Zouden we op elke hoek van de straat een flesje water neerzetten en elke collega loopt met een flesje water in de hand. Dan is de kans groot dat je vanzelf mee gaat doen zonder dat je er over nadenkt. Probeer dus zoveel mogelijk de omgeving te veranderen en zet het zoveel mogelijk naar de hand van je nieuwe gedrag.

Verander voornemens in beslissingen

Besef dat het je beslissingen zijn en niet de omstandigheden die je bestemming bepalen. Overgewicht komt dus niet door de omstandigheden maar door de beslissingen die je maakt. Ons gedrag en onze beslissingen vormen onze omstandigheden.

Heb je het voornemen om gedrag te veranderen? Verander dan deze voornemens in beslissingen. Zonder het nemen van beslissingen zullen we nooit gedragsverandering creëren. Beslissingen zorgen voor succes. Succesvolle mensen hebben meer verkeerde beslissingen genomen dan jij en daarom zijn ze nu zo succesvol.

Als we ons gedrag willen sturen moeten we de leiding nemen over onze overtuigingen

Een ander aspect wat zeer belangrijk is bij gedragsverandering is het veranderen van onze overtuigingen. Ons gedrag komt voort uit overtuigingen. Veranderen we onze overtuigingen dan zal ons gedrag mee veranderen. Veel mensen zijn ervan overtuigd dat we het zonder alcohol niet gezellig kunnen hebben. Kunnen ze op een feest geen alcohol drinken dan kunnen ze er gewoon tegen opzien. Of wanneer we ervan overtuigt zijn dat we iets niet kunnen, zullen we het ook nooit kunnen. Wanneer we ergens van overtuigd zijn, denken we er niet eens aan dat het ook anders zou kunnen.
Hier geld eigenlijk hetzelfde met pijn en plezier. Ga goed na welke overtuigingen verkeerd of ongezond gedrag creëren. Koppel zoveel mogelijk pijn aan deze overtuigingen. Ook echt voelen wat er gaat gebeuren als we onze overtuigingen niet veranderen. Vervolgens heel veel plezier koppelen aan je nieuwe overtuigingen en wat leveren deze nieuwe overtuigingen ons op. Op deze manier trekken we onze overtuigingen vanzelf in twijfel. Ben je er van overtuigt dat je niet kan afvallen omdat het naar jouw idee in de familie zit? Of ben je er van overtuigt dat het je gaat lukken. Deze overtuiging zorgt dat je andere keuzes en beslissingen maakt. Je creëert ander gedrag en deze gedragsverandering zal zorgen voor een andere bestemming.

Leer plannen

Willen we gedrag veranderen dan zullen we ook moeten gaan plannen. Er gaat geen gedragsverandering vanzelf. We kunnen onze gedachtes sturen, onze overtuigingen veranderen en onze omgeving veranderen maar willen we gedrag veranderen is het belangrijk dat we in het voren werken.

Willen we anders gaan eten? Dan gaat dit niet gebeuren als we de dag net zo starten als voorheen. We zullen vandaag helder moeten hebben hoe we morgen willen eten, en moeten zorgen dat al dit eten in huis is. We hoeven er dan de volgende dag niet over na te denken en enkel nog maar op te eten. Blijven we op deze manier in het voren plannen dan sluipt het vanzelf in ons systeem en zal het op den duur een gewoonte worden. Ditzelfde geld voor sporten. Is dit nieuw? Dan ga je dit niet doen als je dit niet inplant. En uiteraard geldt dit ook voor alle andere nieuwe gedragingen die we willen toepassen.

Tot slot

Wees je ervan bewust dat veranderen een leerproces is. Er gaat geen enkel leerproces vlekkeloos. Accepteer dit en leer van de momenten waar je de mist in gaat. Zoals we al eerder zeiden. Succesvolle mensen hebben meer verkeerde beslissingen genomen en fouten gemaakt dan jij en daarom zijn ze nu zo succesvol. Eigenlijk zorgen fouten ervoor dat we ergens sterker in kunnen worden en we ergens in kunnen ontwikkelen. Zie fouten of terugvallen dus niet als falen maar als kans om weer sterker te worden. Het hoort er nu eenmaal bij. Geef gedragsverandering de tijd en werk met kleine stappen. Veel kleine stappen creëren uiteindelijk grote veranderingen.